Wat is een kouskachel?
Een kouskachel (ook wel petroleumkachel met kous genoemd) is een verplaatsbare, niet-elektrische verwarming die werkt op vloeibare brandstof – meestal zuivere petroleum (petroleum C). De naam komt van de kous (een soort lont), die een centrale rol speelt in het verbrandingsproces.
Kouskachels zijn populair vanwege hun eenvoudige werking, lage kosten, en het feit dat ze geen externe stroombron nodig hebben.
🔧 Onderdelen van een kouskachel
Een typische kouskachel bestaat uit de volgende hoofdonderdelen:
- Brandstoftank – bevat de petroleum.
- Kous (lont) – zuigt de petroleum op door capillaire werking.
- Verbrandingskamer – waar de petroleumdamp wordt verbrand.
- Gloeihuls / branderkamer – metalen gaas of cilinder waarin de vlam brandt.
- Omhuizing en ventilatieopeningen – voor warmteverspreiding en veiligheid.
- Wick-hoogte-regelaar – om de hoogte van de kous (en dus de vlam) aan te passen.
- Ontstekingssysteem – meestal een piëzo-ontsteker of lucifer.
⚙️ Hoe werkt een kouskachel?
Stap 1: Brandstofreservoir vullen
Je vult het reservoir met petroleum C, een zuivere, reukarme brandstof die speciaal geschikt is voor dit soort kachels. De brandstof stroomt naar het compartiment onder de kous.
Stap 2: Kous zuigt brandstof op
De kous (gemaakt van katoen of glasvezel) steekt deels in het brandstofreservoir. Door capillaire werking zuigt de kous de petroleum omhoog, net als een spons water opzuigt.
Stap 3: Ontsteken van de kous
Met een ontstekingsmechanisme (vaak een piëzo-elektrische vonk of gewoon een lucifer) wordt de bovenkant van de kous aangestoken. De petroleum in de kous verdampt door de hitte en de dampen worden verbrand, niet de vloeistof zelf.
Stap 4: Verbrandingsproces
De dampen worden in de verbrandingskamer (meestal een metalen rooster of cilinder) volledig verbrand. Dit zorgt voor een stabiele, heldere vlam.
De warmte die vrijkomt wordt:
Stralingswarmte – direct uitgestraald van de kachel.
Convectiewarmte – door opgewarmde lucht die stijgt.
Stap 5: Regelen van de warmte
Met een draaiknop stel je de hoogte van de kous in. Hoe hoger de kous, hoe groter de vlam en dus meer warmte. Te hoog leidt tot roetvorming, te laag tot onvolledige verbranding.
🛑 Veiligheid en ventilatie
Een kouskachel verbruikt zuurstof uit de kamer en produceert koolstofdioxide (CO₂) en in kleine hoeveelheden koolstofmonoxide (CO) bij onvolledige verbranding. Daarom:
Gebruik de kachel nooit in afgesloten ruimtes zonder ventilatie.
Laat af en toe frisse lucht binnen.
Gebruik alleen geschikte brandstof (petroleum C), nooit lampenolie of diesel!
🔄 Onderhoud
Kous vervangen: Na verloop van tijd raakt de kous verzadigd of verbrandt hij deels. Dan moet je hem vervangen.
Schoonmaken: Regelmatig reinigen voorkomt roetaanslag en nare geurtjes.
Juiste opslag van brandstof: In goed gesloten, geschikte containers buiten het woonvertrek.
✅ Voordelen
Geen stroom nodig – werkt altijd, ook bij stroomuitval.
Goedkoop in gebruik.
Snel warme stralingswarmte.
Verplaatsbaar.
❌ Nadelen
Beperkte ventilatie nodig.
Geur bij aan- en uitzetten.
Regelmatig onderhoud nodig.
Brandgevaar bij onzorgvuldig gebruik.
